phải như hiện tại , nhiều người Việt xa lạ với tục tắm truồng thì hồi đó nó rất phổ thông như một thói thường sinh hoạt hằng ngày mà không ai phải ngượng , cũng không có gì xấu hổ hay tục bậy cả. Tục này tùy từng vùng còn tồn tại cho đến cuối thế kỷ 20 mới mất dần.
Xưa kia , mỗi làng thường chỉ đào một giếng thơi lớn dùng để tắm giặt và một giếng sâu để lấy nước ăn , hẳn nhiên ngoài hai giếng chung này mỗi giáp hay mỗi Nhà ở nếu khá giả đều có khả năng đào giếng nhỏ riêng nhưng đa phần sinh hoạt của làng thường kế cận bên chợ làng hoặc giếng chung - tức là giếng làng...
Nhưng có gì lạ đâu? Đã tắm thì phải 'cởi' đồ , có điều sự lạ ở đây là cái 'cởi' trong nhà tắm khác cái 'cởi' ở nơi công cộng hay giữa cảnh trời bao la. Vậy thế nào là tục tắm tiên , tắm truồng?
Vét giếng ăn của làng ( ảnh xưa ). Cái giếng ăn của làng được thiết kể rất cẩn thận: từ đáy lên trên thành được xếp bằng những khối đá , gần lên miệng xây bằng gạch và vun cao thành rồi be bờ láng nền rất kỹ bằng vôi mật để nước trên bề mặt không ngấm xuống dưới. Miệng giếng tuy nhỏ nhưng lòng giếng khá rộng. Tạng xưa , người ta đã biết rõ ràng nguồn nước sạch vĩnh viễn là cần thiết nên có những giếng ăn sâu từ 7 đến 15 thước hoặc hơn nữa.
người nam và phụ nữ , từ già đến trẻ , chia làm hai bên đứng tắm. Họ có khả năng cởi trần truồng không có một sự hạn chế hay một trường hợp ngoại lệ nào cả , dùng gầu bằng mo cau hay bằng thùng gỗ cột dây thừng quăng xuống giếng múc nước dội lên người. Có khi người ta làm giếng hình tròn nhưng lan can lại xây vuông. Cứ đến chiều tối , khi trâu bò về chuồng rồi thì nhiều người dân ra giếng vệ sinh thân thể.
Còn giếng thơi dùng tắm rửa hay giặt giũ có khả năng bắt chước theo việc làm sai trái của người khác hình tròn hay hình vuông có thành lan can thấp lại có bậc lên xuống giếng từ hai phía đối nhau.
tập quán thường nhật nên người ta không thấy gì đáng thẹn ( ảnh xưa - triển lãm ảnh tại Hà Nội ). Vậy nhưng không ít cô cậu cứ 'một tòa thiên nhiên' , chả cần phải che chắn làm gì do quan niệm xưa: chuyện tắm không mặc đồ bên giếng làng không phải chuyện gì khác thường cả. Trong thật tế thì người ta cũng làm hai nơi tắm có ngăn phên vách nhưng thường chủ yếu chỉ để... Vắt quần áo chứ chả ai tắm trong đó mà cứ tự nhiên ngồi đứng đối diện nhau. Đàn ông thường tắm trần truồng không có một sự hạn chế hay một trường hợp ngoại lệ nào cả và nếu có liếc sang bên nữ cũng không có Sự tình gì. Phụ nữ từ đứng tuổi tới già và trẻ con cũng tắm truồng , thanh niên thì người thì cởi áo rồi kéo váy trùm lên ngực là xong...
ơ kìa bóng nguyệt trần truồng tắm , lộ cái khuôn vàng dưới đáy khe...
. ( thơ Hàn Mặc Tử - ảnh trên bưu thiếp xưa , triển lãm ảnh tại Hà Nội ) do vậy trong những vùng có tục tắm tiên , tắm truồng này hầu như không có những chuyện bậy bạ lăng nhăng.
Người ta ý là từ trẻ con đã nhìn thấy người lớn khỏa thân nên những ức chế dục tình có khả năng được giải tỏa , nhất là trong một xã hội rất khắt khe với việc bắt nhân tình hay giao tế dục tình ngoài hôn nhân.
du lịch cửa lò gần biển.
Đường kính của giếng thơi lớn này tới hàng chục thước nên hai bên đứng cách nhau khá xa. Tuy nhiên bên này , bên kia vẫn có khả năng vừa tắm vừa chuyện trò , cười nói... âu như cũng là lẽ thường tình.
Tắm tiên giữa trời đất tại Nghĩa Lộ. Làng quê hẻo lánh lưa thưa dân , lúp xúp những mái nhà giữa chập chùng đồi núi. Chiều ra đứng cạnh cửa sổ , ông giật mình vì thấy chị chủ nhà đứng trần truồng , không mảnh vải che thân bên giếng , tay thoăng thoắt kéo nước lên dội tắm ào ào. Ông ngại ngần lật đật quay ngoắc vào , ý là do chị già lão ( thực ra chị mới ngoài ba mươi ) , đã có chồng con nên không cần giữ kẻ... Cho nên cứ tự nhiên tắm táp hay dám chừng do tính tình chị ta... Ngang dở! Những làng gần sông nước thì nơi ven sông trở nên bãi tắm cộng đồng vào mỗi chiều hôm , sau khi xong việc đồng áng. Nước lớn , người ta cởi quần áo vắt trên bờ rồi xuống sông hòa mình với dòng nước. Mùa cạn , mực nước xuống thấp , họ cứ thế nồng nỗng xuống bậc múc nước lên bờ dội tắm , xem đó là việc tự nhiên , ai cũng thế. Năm 1944 , người chú họ xa của tôi rời Hà Nội về vùng xa Phú Thọ dạy học trường làng và ở nhờ nhà người quen cũ. Lúc ấy , 'cụ chú' mới chỉ là một thanh niên mặt mày cao ráo vừa tròn 23 cái xuân xanh ( ông cụ vừa mất năm rồi ).
Tắm tiên: một tục lệ phóng khoáng đang mất dần... Thấy ông , cô gái trố mắt ngạc nhiên hỏi 'sao chú tắm mà... mặc quần?'. Rồi cô gái thật tự nhiên thoát y hết cả , vắt đồ lên dàn tre phơi gần đó và múc nước dội thật vô tư lự. Tay cô kỳ cọ , miệng huyên thuyên hỏi đủ thứ chuyện đô thị mặc cho ông trong lòng ngượng chín người. Giấc tranh tối tranh sáng tối , ông ở trần mặc quần cộc ra giếng. Dội nước được dăm phút thì thấy cô con gái tuổi chừng đôi tám ( ngày xưa , từng này tuổi là để sẵn về nhà chồng ) con gái lớn của chị chủ nhà vắt khăn ra giếng tắm.
nhìn thấy ở các bản làng. Thiếu nữ tắm trần thỉnh thoảng vẫn Hóa ra tập quán bao đời nay ở nơi đó vẫn vậy: các cô có khả năng ngại ngùng đỏ mặt khi trai làng ve vãn nhưng tắm truồng ngoài giếng trong vườn nhà lại là chuyện hẳn nhiên như ai cũng phải thế , chả ai săm soi áy náy gì!
Ở miền núi , nơi có nguồn Sóng xô ra thành vũng lớn tự nhiên có cây mọc hay đá chắn làm đôi bên là trở nên bến tắm , nam nữ cứ trần truồng xuống hòa mình giữa dòng nước theo bên của mình. Có bản thì kín đáo hơn , các cô xuống nước đến đâu thì cởi đến đó , chiếc váy dài nâng dần lên theo cơ thể , rồi đội lên đầu hay đặt trên các hòn đá. Thỉnh thoảng cả bản tắm chung một con suối dài thì đoạn trên phía thượng nguồn nhường cho nữ giới , đoạn dưới là cho người nam. Nếu ít người thì trai gái có khả năng tắm cùng trong một đoạn , vẫn trao đổi câu chuyện nương rẫy thông thường nhưng không có một sự hạn chế hay một trường hợp ngoại lệ nào cả người nam không đụng chạm đến người nữ vì sẽ bị bản mường trừng phạt nặng lắm.
). Tiền nhân vẫn tắm thật vô tư lự ( ảnh xưa trong triển lãm ảnh HN Ở Nam Hà , tại một vùng sông nước: Thấu suốt những năm 1990 , các nữ sinh Vùng đất cứ chiều đến là kéo quần lụa trùm lên bộ ngực rồi nhảy ùm xuống sông , khi đã ở dưới nước thì cởi bỏ áo. Hiện ở Mai Châu có một vài nguồn suối tắm như vậy , tuy nhiên trừ những người già và trẻ con còn phần nhiều thanh niên bây giờ đã kín đáo hơn ngày xưa.
du lịch cửa lò giá rẻ.
Phong khí phóng khoáng nhưng thuần khiết này đến những năm 1945 gần như biến mất ở Bắc Ninh , Hải Dương , Hải Phòng nhưng ở các vùng Thanh Hóa , Hòa Bình , Phú Thọ còn kéo dài đến những năm 1965.
tại Tây nguyên ( ảnh xưa ). Người ta dùng ống tre dẫn nước từ núi về nơi tắm giặt Tắm tiên và tắm truồng dễ thường là Phong khí Nghìn xưa của thổ dân Nam Á xưa. Hưng thịnh tộc Nam Á cổ xưa cả người nam để mình trần và chỉ quấn một cái váy. Đàn ông Việt cổ cũng ở trần cả ngày và đóng độc một chiếc khố , nữ giới thỉnh thoảng cũng bận như vậy , nhất là trong các tộc người Tây Nguyên. Vài tộc người nữ giới quấn ba khoang: váy , khăn che ngực và khăn đầu. Trong trang phục Mường , ba khoang này trở nên khăn che đầu và váy với cạp cao có hai phần gọi là “Rang trên” và “Rang dưới” cộng thêm chiếc áo khóm ngắn. Khí hậu nóng ẩm mưa nhiều , rừng và sông hồ dày đặc , con người thuần phác sống tự do phóng khoáng , ngày nào cũng làm tiên chả vui sao?
Áo mông váy xòe còn đấy nhưng miệng các cô chăm chú liếng thoắt qua điện thoại di động , trai vùng cao săm soi lau rửa chiếc xe gắn máy mới cóng - nhà nhà cơi rộng , đường dẫn nước về cho từng căn khiến nhà tắm riêng của từng hộ cũng thành chốn không thể thiếu: nét văn hóa tắm tiên , tắm truồng ngày xưa phai nhạt gần như mất hẳn.
Nhiều năm nay: nét văn hóa ấy mai một dần. 'Một đống' văn mình từ miền xuôi tràn về đến những bản mường xa xôi nhất với các kiểu cách trang sức , xúng xính quần áo như mốt thành thị.
Săn ảnh: cái Ấy là mần răng cho có được bức ảnh đẹp và cách gì để người xem ảnh đó
. dưới cái nhìn đáp ứng các tiêu chuẩn thẩm mỹ và sự nhạy cảm và trong sáng.. Ít vì đại đa phần người ta về nhà tắm , ít vì người vùng xuôi cứ hay ranh mãnh ngắm nghía , quay phim... rồi những cái đầu 'trục trặc' ở đô thị lại bàn tán lung tung trong ý nghĩ ám muội , thui chột cả một nét văn hóa đẹp.
khách sạn cửa lò gần biển.
Dân phượt lê lết mọi ngóc ngách vùng cao , vừa tầm bản sắc văn hóa - lại vừa thưởng lãm cảnh đẹp tự nhiên thỉnh thoảng được tưởng thưởng bằng cảnh hiếm hoi của gái bản mường tắm ven suối... tạo ra những bức tranh đơn sơ đáp ứng các tiêu chuẩn thẩm mỹ và sự nhạy cảm vô cùng nhưng những cảnh ấy bây giờ ít lắm.
mó nước nóng Tú Lệ. ại t Tắm truồng Chả biết được...
Người ta chán văn minh hay người ta luyến tiếc muốn tìm lại một tẹo gì đó của thời xưa cũ?
dễ thường Trời xui đất khiến: người đô thị bây giờ lại tự tìm đến cái thú tắm tiên , ví dụ như ở bãi sông Hồng , ở các bãi biển hoang sơ và những đảo vắng người...
Còn chuyện sơn nữ tắm tiên giữa núi rừng ngày hiếm hoi nên muốn có được một tác phẩm nhiếp ảnh đẹp để đời thì hiện tại các tay săn ảnh đáp ứng các tiêu chuẩn thẩm mỹ và sự nhạy cảm phải dàn dựng cùng người mẫu. Ảnh có khả năng đẹp thật , thanh tú cả lòng nhưng cái hồn thì mần răng có khả năng sánh được sự đơn sơ , và thuần khiết không vương chút bụi trần của những cô gái khỏa trần dưới dòng suối giữa núi rừng vùng cao ngày ấy?
khách sạn cửa lò giá rẻ.
Vậy nên tục lệ trên dần phai nhòa , các cô gái cùng tắm tiên bên giếng làng giờ chỉ còn sót lại một vài chốn ở Tây nguyên. Tắm tiên nơi công cộng cũng còn vương lại tại vài mó nước nóng ở Nghĩa Lộ , Tú Lệ...
[ulist]
[*]
Theo Người hiếu cổ [/ulist]